Ο ΤΑΡΣΑΝΑΣ
Ο ΤΑΡΣΑΝΑΣ ΤΗΣ ΣΥΡΟΥ
Μετά την επανάσταση του 1821, η Σύρος έγινε το εμπορικό κέντρο της Ελλάδας, αποκτώντας ταυτόχρονα τα πιο δραστήρια ναυπηγεία της χώρας, τα οποία ίδρυσαν μετανάστες που συγκεντρώθηκαν εδώ από τα γύρω νησιά, φέρνοντας μαζί τους την τέχνη της ξυλοναυπηγικής. Ο Ταρσανάς της Σύρου είναι το παλαιότερο εν ενεργεία ναυπηγείο αυτού του είδους στην Ελλάδα και ταυτόχρονα μία από τις παλαιότερες επιχειρήσεις του νησιού, καθώς δραστηριοποιείται από το 1860 μέχρι και σήμερα στον ίδιο χώρο, στο λιμάνι της Ερμούπολης. Ενώνοντας τις δυνάμεις τους τις τελευταίες δεκαετίες, ο ταρσανάς των Μαυρίκων και το καρνάγιο της οικογένειας Τζώρτζη συνεχίζουν έως σήμερα την τέχνη με εξυγχρονισμένο εξοπλισμό και νέες τεχνικές.
Αντικείμενο του σημερινού Ταρσανά είναι η ναυπήγηση, η επισκευή, η διαχείμανση και η συντήρηση κάθε είδους σκάφους μέχρι 500 τόνων, καθώς και η επισκευή και συντήρηση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού σκαφών.
Ταρσανάς: μικρή ναυπηγική μονάδα στην οποία κατασκευάζονται ξύλινα παραδοσιακά σκάφη. Με το όνομα αυτό ως τοπωνύμιο φέρονται πολλές περιοχές (όρμοι), στις οποίες υπάρχουν ή υπήρξαν παλαιότερα παρόμοιες εγκαταστάσεις.
Καρνάγιο: μονάδα στην οποία γίνεται η ανέλκυση και καθέλκυση σκαφών, προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες εργασίες συντήρησης και επισκευής.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Ο Ταρσανάς είναι δημώδης όρος της κοινής ναυτικής γλώσσας, βυζαντινοτουρκικής προέλευσης. Με τον όρο αυτό νοούνται κυρίως μικρές ναυπηγικές μονάδες στις οποίες κατασκευάζονται ξύλινα, παραδοσιακά σκάφη. Με το όνομα αυτό ως τοπωνύμιο φέρονται πολλές περιοχές (όρμοι), στις οποίες υπάρχουν ή υπήρξαν παλαιότερα παρόμοιες εγκαταστάσεις.
Το καρνάγιο ή καρενάγιο είναι δημώδης όρος της κοινής ναυτικής γλώσσας, ενετικής προέλευσης. Με τον όρο αυτό νοούνται τμήματα αιγιαλού εντός λιμένων ή όρμων που λόγω της ομαλής κλίσης του επιτρέπει την ανέλκυση και καθέλκυση μικρών σκαφών, περισσότερο ξύλινων προκειμένου να υποστούν “καρναγιάρισμα” δηλαδή υφαλοκαθαρισμούς, υφαλοχρωματισμούς, καλαφατίσματα, παλαμίσματα κ.λ.π.
Και ενώ στην αρχή τα καρνάγια αποτελούσαν χώρους μόνο για μικρές, επισκευαστικές κυρίως δραστηριότητες, στη συνέχεια άρχισαν σ’ αυτά να ναυπηγούνται και μεγαλύτερα σκάφη από εκείνα που ναυπηγούνταν στους ταρσανάδες. Έτσι μετά την Παλιγγενεσία οι πρώτες ναυπηγικές μονάδες ήταν τα μεγάλα καρνάγια της εποχής που βρίσκονταν στο Γαλαξίδι, τη Σύρο και στον Πόρο. Πολύ αργότερα άρχισαν ν’ αναπτύσσονται επίσης και σε άλλα νησιά όπως στην Αίγινα και βεβαίως στον Πειραιά και ειδικότερα στη περιοχή του Περάματος. Και όμως αυτές οι μικρές μονάδες απετέλεσαν τη “μαγιά” του ναυπηγικού θαύματος που παρατηρήθηκε αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σε μία αξιοπρόσεκτη ελληνική ναυπηγική υποδομή φθάνοντας κάποια χρονική περίοδο η Ελλάδα να έχει τις μεγαλύτερες δεξαμενές της Μεσογείου και από τις μεγαλύτερες ναυπηγικές μονάδες του ίδιου χώρου.
